Uzun bir süredir insanlar, kutsal kitaplarda tufandan sağ kurtulduğu yazan gemiyi arıyor. Arkeologlar bunun sonucu olmayan bir iş olduğunu söylüyor.

Nuh’un Gemisi, tüm Eski Ahit hikayeleri arasında en iyi bilinen ve en etkileyici olanlardan biri: Tanrı, insanları yarattıktan sonra onlardan o kadar memnun olmadı ki, onları yok etmek için Dünya’ya her şeyi kapsayan bir sel gönderdi – dikkate değer bir istisna dışında: bir kişi ve ailesi, gezegenin hayvanlarının her birinden çiftler eşliğinde, muazzam bir ahşap gemi ile tufandan kurtuldular.

Dini metni gerçek olayların tarihsel olarak doğru bir anlatımı olarak kabul eden insanlar için, geminin arkeolojik kanıtlarını aramak aynı derecede büyüleyici ve bazı gözüpek inançlıları Ağrı Dağı’nın yamaçlarında ve ötesinde ahşap geminin izlerini aramaya teşvik ediyor.

(İlgili: 3.000 Yıllık Yalan, İnsanlara Nuh’un Gemisini İnşa Ettirdi)

Örneğin, 1876’da İngiliz avukat ve politikacı James Bryce, İncil kayıtlarının geminin durduğunu söylediği Ağrı Dağı’na tırmandı ve “vakanın tüm gereksinimlerine uyan” bir tahta parçasının aslında geminin bir parçası olduğunu iddia etti.

Başka birinin onu 1940’larda dağın yukarısındaki bir kaya oluşumunda gördüğü raporundan, 2000’lerin başlarında Evanjelik papazların zirvede taşlaşmış ağaç buldukları iddiasına kadar, daha modern gemi “keşifleri” düzenli olarak gerçekleşiyor.

Ancak bu gemi için yapılan aramalar, akademik arkeologlardan ve kutsal kitap bilginlerinden, öfke ve küçümsemeye kadar her türlü duyguyu çekiyor.

Kuzey Karolina Üniversitesi’nde arkeolog olan Jodi Magness, Nuh’un Gemisi’nin kanıtı için yapılan modern araştırmalar hakkında “Hiçbir yasal arkeolog bunu yapmaz.” diyor.

“Arkeoloji hazine avcılığı değildir. Belirli bir nesneyi bulmakla ilgili değildir. Arkeoloji, kazı yaparak yanıtlamayı umduğumuz araştırma sorularıyla hareket ettiğimiz bir bilim dalıdır.”

Sel mi yoksa kurgu mu?

Yıkıcı sellerin ve hayatta kalanların hikayeleri, en eski bölümlerinin MÖ 8. yüzyılda yazıldığı düşünülen İbranice İncil’den önceye dayanıyor.

Doğaüstü bir tanrının emriyle medeniyeti yok eden bir tufana ilişkin efsaneler, MÖ 2. binyılın başlarında yazılan Gılgamış Destanı’ndan yakın zamanda deşifre edilmiş MÖ 1750’ye ait geminin nasıl inşa edildiğine dair bir Babil çivi yazısı tabletine kadar çok sayıda Mezopotamya metninde bulunabilir.

Bu sel mitleri gerçeğe dayanıyor olabilir mi? George Washington Üniversitesi’nden bir arkeolog olan Eric Cline, “Yaklaşık 7.500 yıl önce Karadeniz bölgesinde büyük bir sel olduğuna dair jeolojik kanıtlar var gibi görünüyor.” diyor.

Ancak bilim insanları, tıpkı dönemin tarihçilerinin bir tufanla ilgili yazıların gerçek hayattan ilham alıp almadığı konusunda farklı görüşlere sahip olmaları gibi, bu olayın boyutu konusunda da aynı fikirde değiller. Taşkınların farklı yerlerde ve farklı zamanlarda yaşanmış olması ve bu olayların doğal olarak dünyanın sözlü ve yazılı irfanına girmesi daha olası görünüyor.

Konuyu daha da karmaşık hale getiren akademisyenler, İbranice İncil’e göre Nuh’un Gemisi’nin kesin konumu konusunda farklı görüşlere sahipler. Yaratılış Kitabı’nda gemi, şu anda Ermenistan’ı ve Türkiye’nin doğusu ile İran’ın bazı kısımlarını kapsayan bir bölge olan eski Urartu krallığında yer alan Ararat dağlarının üzerine oturmuştu.

Magness, “Eski Yakın Doğu’da bunun tam olarak nerede meydana geldiğini belirlememizin hiçbir yolu yok.” diyor.

Hem Cline hem de Magness, Nuh’un Gemisi’nden eserler bulunsa veya bulunacak olsa bile, bunların asla kesin olarak tarihsel olaylarla ilişkilendirilemeyeceğini söylüyor.

Magness, “Eğer gerçekten yaşadıysa Nuh’u ve gerçekten varsa tufanı zaman ve mekana yerleştirmemizin hiçbir yolu yok. Bunu belirleyebilmenizin tek yolu, otantik bir eski yazıtınız olup olmadığı. Ve o zaman bile, böyle bir yazıt başka bir Nuh’a veya başka bir tufana atıfta bulunuyor olabilir.” diyor.

Bu durum, kutsal kitapları bir gerçek olarak kabul eden sahte-arkeolojinin çoğalmasını durdurmadı. Sonuçsuz arayışlar genellikle, aksi yöndeki kanıtlara rağmen Dünya’nın yalnızca binlerce yaşında olduğu inancı olan “genç dünya yaratılışçılığının” taraftarlarıyla aynı çizgide.

Aynı kanıtlar, çok farklı sonuçlar

Bu tür gruplar, kutsal yazıları birebir yorumlamalarını desteklemek için maddi arkeolojik kanıtları kullanırlar ve aksi yöndeki kanıtları basitçe göz ardı eder veya çürütmeye çalışırlar. Ancak hepsi aynı taktikleri paylaşmıyor.

Bilimsel konulara odaklanan ve hatta Kentucky’de Nuh’un Gemisi temalı bir eğlence parkı işleten “Answers In Genesis” adlı bir hizmet, Nuh’un Eski Ahit öyküsünün ötesinde tufanla ilgili mitlerin her yerde bulunduğunu kabul ediyor ve hatta geminin asla bulunamayacağını kabulleniyor.

Onlarca yılını Dünya’nın gençliğini kanıtlamak için harcayan ve “Answers in Genesis” Araştırma Direktörü ve jeolog Andrew A. Snelling, “Geminin 4.350 yıl sonra hayatta kalmasını ve bulunmaya hazır olmasını beklemiyoruz.” diyor.

Snelling, geminin kalıntılarının neden hiçbir zaman bulunamayacağı konusunda arkeologlardan ayrışıyor. “Nuh ve ailesinin gemiden indikten sonra barınak inşa edecekleri olgun ağaçlar olmadığından, gemiden kereste kurtarmak için (artık ihtiyaç duymadıklarından) gemiyi sökmelerini beklemek için her türlü sebep var.”

Şu anda Celile’deki geç Roma dönemine ait bir sinagogda kazılara liderlik eden arkeolog Magness’e göre, Nuh’un Gemisi’ni aramak yalnızca halkın kafasını karıştırmakla kalmıyor, aynı zamanda gerçek arkeolojik buluntular, hatta Davut Evi’nin varlığı gibi İncil’in bazı kısımlarını destekleyen bulgular hakkında bile heyecanı azaltıyor.

“Indiana Jones gibi değiliz, bu bilimsel bir prosedür”

Cline, sorunun bir kısmının, toplumun arkeoloji disiplininden gerçekçi olmayan beklentileri olması ve popüler medyanın arkeolojik bilginin yavaş yavaş büyümesi yerine, kovalamacanın heyecanını vurgulaması olduğunu söylüyor.

“Indiana Jones gibi değiliz. Bu bilimsel bir prosedür. Zaman alıyor. Ancak bizi heyecanlandıran şey, diğer insanları da heyecanlandırmak zorunda değil.”

Cline, genç yaşlarında halkı her yıl büyüleyen sözde İncil kanıtlarını çürütmek için önemli ölçüde zaman ve enerji harcadığını söylüyor. Yine de sonunda bunu bıraktı ve şimdi zamanını hem keşif gezilerine hem de bilimsel sürecin sonuçlarını kabul etmeye istekli olanlar için araştırmasını tercüme etmeye odaklıyor. “İnsanlar inanmak istediklerine inanacaklar.” diye içini çekiyor.

Bu yakın zamanda değişmeyecek, bu yüzden Cline şu anda İsrail’in kuzeyindeki Tel Kabri’de MÖ 18. yüzyıldan kalma bir Kenan sarayını gün yüzüne çıkarmaya odaklanmış durumda. Saha çalışmasında salgınla ilgili bir duraklamanın ardından, önümüzdeki yaz Eski Ahit döneminden kalma bir alanda boyalı bir alçı tabanı kazmaya devam etmek için geri dönmeyi planlıyor.

“Bizim için bu taban inanılmaz derecede önemli çünkü neredeyse 4.000 yıl öncesinden uluslararası ilişkileri ve temasları gösteriyor.”

“Nuh’un Gemisi değil, ama boyalı bir taban. Ve bu benim için yeterince iyi.”

National Geographic. 22 Kasım 2022.