Eğer yarı şaka yarı ciddi söylersek; seçim sonuçları muhallebi değil “üç süt’’ anlamına gelen trileçe tadında. Haritaya bakan herkes Türkiye’ye üç rengin egemen olduğunu görüyor elbette. Kırmızı, sarı ve mor renge boyanmış bir Türkiye haritası. Affınıza sığınarak bu fakirin 90’lı yıllardan bu yana ısrarla altını çizdiği ‘’Üç Kutuplu Türkiye’’ gerçeğini bu haritanın kanıtladığını vurgulamak istiyorum. Üç kutup tezine o zamanlar çok itiraz edilmişti ama bugün gerçek ortaya çıktı.
Her ülkedeki yerel ve genel seçimler buzdağının görünen ucu olma özelliğini taşır. Dönemin ruhu, adaylar, ekonomi, uluslararası denge, hastalık-sağlık gibi pek çok unsur seçim sonuçlarını etkileyebilir ama aslolan buzdağının su kesimi altında kalan kısmı yani büyük halk kitlelerinin dönem dönem değişiklik de gösterebilen eğilimleri, tarihsel, kültürel, çağdaş bağlarla ortaya çıkardığı davranış biçimidir. İsimlere ve döneme bağlı tahliller yerine, halktaki eğilimleri anlamaya çalışmak bana hep daha önemli gelmiştir.
Bu anlayışla baktığımız zaman 2024 seçimleri bize ne söylemeye çalışıyor ve biz bu sonuçtan ne anlamalıyız?
Bir Alevi dedesinden duymuş olduğum ‘’Süt neyse kaymak o olur!’’ bilgece sözü doğrudur ama kaymak yapılan sütün tek çeşit ve aynı kalitede olması koşuluyla.
Oysa Türkiye’de tek bir süt yok;birçok değişik sütten oluşan bir karışım var. Dolayısıya bu sütten yapılan kaymak da çeşitlilik gösteriyor.
Eğer yarı şaka yarı ciddi söylersek; seçim sonuçları muhallebi değil ‘’üç süt’’ anlamına gelen trileçe tadında.
Haritaya bakan herkes Türkiye’ye üç rengin egemen olduğunu görüyor elbette. Kırmızı, sarı ve mor renge boyanmış bir Türkiye haritası. Ve bu renkler bölgelere göre dağılım gösteriyor.
Affınıza sığınarak bu fakirin 90’lı yıllardan bu yana ısrarla vurgulayarak başınızı ağrıttığı ‘’Üç Kutuplu Türkiye’’ gerçeğini kanıtlayan bir belge olduğunu vurgulamak istiyorum. Bugün çok rahat görülebilen bu üç kutup tezine o zamanlar çok itiraz edilmiş, kutuplaşma yok sayılmıştı ama bugün gerçek ortaya çıktı.
Yaşam biçimlerine, kökenlerine, geleneklerine, inançlarına göre oy kullanan ve kendi varoluşunu savunan siyasallaşmış din, laik yaşam biçimi ve Kürt kökenlerine göre oy verme davranışı sergileyen üç kutup.
Zaten seçimlerde bu üç kutup içinde kimin kiminle ittifak yaptığı-yapacağı sorusu hayati bir önem taşıyor. İttifaka karar verince dengeleri değiştirebilen odak ise Kürt hareketi. Eğer laiklere destek verirlerse onlar, siyasal İslam’a destek verirlerse o kesim kazanıyor. Bu durumu çok iyi bilen iktidarın, laik-Kürt ittifakını engelleyebilmek için ne kadar büyük bir çaba gösterdiği, gerçeğe uymayan saçma sapan iftiralarla rakibini bunaltmaya çalıştığı açıkça görülebiliyor.
Seçimlerden sonra dikkatimi çeken ve çok hoşuma giden görüntüler oluştu. Seçimi kazanan genç kadın başkanların halkla beraber neşeli kutlama dansları muhteşemdi. Ege’den seçilen aday zeybek oynuyor, Trakyalı kadın başkan 9/8 ilk roman ritmiyle dans ediyor, İstabul’dan bir başkan rap müzikle yürüyor, genç Kürt başkan da zaferini halkla birlikte kutluyor. Daha da epeyce var, gözüme çarpanlar bunlar.
Muğla’da zafer kazanan Ahmet Aras da, Bodrum başkanı Tamer Mandalinci de geleneksel zeybekleriyle yere diz vuruyorlar.
Bu videolar bize bir şey söylüyor, çok önemli bir şey.
Bu ülkenin kadınları, gençleri, Alevileri, Sünnileri, Kürtleri, samimi inanç sahipleri, doğusu batısı, yaşam biçimine müdahale istemiyor.
Bu açık bir ‘’Artık yeter’’ çağrısıdır.
Seçimle gelen bir iktidarın görevi ülkeyi ve ekonomiyi düzgün, halkın refahını gözeterek yönetmek, halkın güvenliğini sağlamak, hukukun üstünlüğü ve kuvvetler ayrılığı ilkesini unutmadan iç ve dış politikayı düzenlemek, vakti gelince de iktidarı başka partilere devretmektir.
Bir ailenin kaç çocuk yapacağı, kadınların nasıl giyineceği, insanların ne yiyip ne içeceği, hangi dili konuşacağı, hangi kültürü ve geleneği sürdüreceği hükümetlerin karışacağı işler değildir. Düzgün bir iktidar, yurttaşını baskı altına almaya, onun yaşam biçimini ve temel değerlerini değiştirmeye çalışmaz. Halk ona böyle bir yetki vermemiştir.
Bu seçim sonucunda her bölge, her grup, kimliğini, sınıfsal konumunu ve kökenini korumaya kararlı olduğunu gösterdi ve çok gür bir sesle ‘’Bana karışma!’’ dedi.
https://gazeteoksijen.com/yazarlar/zulfu-livaneli/kirmizi-sari-mor-207580
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Galatasaray | 19 | 16 | 0 | 3 | 52 | 22 | 51 | +30 |
2 | Fenerbahçe | 19 | 14 | 2 | 3 | 49 | 18 | 45 | +31 |
3 | Samsunspor | 19 | 11 | 4 | 4 | 32 | 18 | 37 | +14 |
4 | Göztepe | 19 | 10 | 5 | 4 | 38 | 23 | 34 | +15 |
5 | Eyüpspor | 19 | 9 | 4 | 6 | 32 | 19 | 33 | +13 |
6 | Beşiktaş | 19 | 8 | 4 | 7 | 28 | 20 | 31 | +8 |
7 | Başakşehir FK | 19 | 8 | 6 | 5 | 31 | 25 | 29 | +6 |
8 | Gaziantep FK | 19 | 7 | 7 | 5 | 25 | 26 | 26 | -1 |
9 | Çaykur Rizespor | 19 | 7 | 9 | 3 | 19 | 29 | 24 | -10 |
10 | Trabzonspor | 18 | 5 | 6 | 7 | 30 | 24 | 22 | +6 |
11 | Alanyaspor | 19 | 5 | 7 | 7 | 19 | 24 | 22 | -5 |
12 | Kasımpaşa | 19 | 4 | 5 | 10 | 27 | 33 | 22 | -6 |
13 | Konyaspor | 19 | 5 | 8 | 6 | 24 | 31 | 21 | -7 |
14 | Antalyaspor | 19 | 6 | 10 | 3 | 21 | 38 | 21 | -17 |
15 | Sivasspor | 18 | 5 | 8 | 5 | 21 | 28 | 20 | -7 |
16 | Bodrum FK | 19 | 4 | 11 | 4 | 14 | 25 | 16 | -11 |
17 | Kayserispor | 18 | 3 | 8 | 7 | 17 | 34 | 16 | -17 |
18 | Hatayspor | 19 | 1 | 11 | 7 | 17 | 32 | 10 | -15 |
19 | Adana Demirspor | 19 | 2 | 15 | 2 | 15 | 42 | 5 | -27 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Kocaelispor | 19 | 13 | 4 | 2 | 31 | 18 | 41 | +13 |
2 | Fatih Karagümrük | 20 | 10 | 5 | 5 | 35 | 20 | 35 | +15 |
3 | Bandırmaspor | 20 | 9 | 4 | 7 | 28 | 21 | 34 | +7 |
4 | Erzurumspor FK | 20 | 10 | 7 | 3 | 24 | 15 | 33 | +9 |
5 | Çorum FK | 20 | 8 | 4 | 8 | 25 | 19 | 32 | +6 |
6 | Boluspor | 20 | 9 | 7 | 4 | 30 | 24 | 31 | +6 |
7 | MKE Ankaragücü | 20 | 9 | 8 | 3 | 26 | 19 | 30 | +7 |
8 | Pendikspor | 20 | 8 | 6 | 6 | 28 | 22 | 30 | +6 |
9 | Amed SK | 20 | 7 | 4 | 9 | 21 | 18 | 30 | +3 |
10 | İstanbulspor | 19 | 8 | 8 | 3 | 32 | 24 | 27 | +8 |
11 | Keçiörengücü | 20 | 7 | 7 | 6 | 25 | 24 | 27 | +1 |
12 | Gençlerbirliği | 19 | 7 | 6 | 6 | 20 | 19 | 27 | +1 |
13 | Esenler Erokspor | 20 | 7 | 8 | 5 | 26 | 26 | 26 | 0 |
14 | Manisa FK | 19 | 8 | 9 | 2 | 24 | 26 | 26 | -2 |
15 | Ümraniyespor | 20 | 7 | 8 | 5 | 29 | 29 | 26 | 0 |
16 | Sakaryaspor | 20 | 6 | 6 | 8 | 24 | 27 | 26 | -3 |
17 | Şanlıurfaspor | 20 | 7 | 9 | 4 | 26 | 28 | 25 | -2 |
18 | Iğdır FK | 20 | 7 | 9 | 4 | 22 | 23 | 25 | -1 |
19 | Adanaspor | 20 | 3 | 11 | 6 | 17 | 37 | 15 | -20 |
20 | Yeni Malatyaspor | 20 | 0 | 20 | 0 | 10 | 64 | 21 | -54 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Sarıyer | 17 | 12 | 0 | 5 | 37 | 7 | 41 | +30 |
2 | Batman Petrolspor | 18 | 13 | 5 | 0 | 34 | 17 | 39 | +17 |
3 | GMG Kastamonuspor | 18 | 11 | 2 | 5 | 31 | 15 | 38 | +16 |
4 | Altınordu | 18 | 10 | 2 | 6 | 34 | 14 | 36 | +20 |
5 | Adana 1954 Futbol Kulübü | 18 | 9 | 5 | 4 | 34 | 19 | 31 | +15 |
6 | 24Erzincanspor | 18 | 8 | 3 | 7 | 28 | 17 | 31 | +11 |
7 | Beykoz Anadolu | 18 | 9 | 6 | 3 | 27 | 23 | 30 | +4 |
8 | İskenderunspor A.Ş. | 18 | 7 | 4 | 7 | 25 | 17 | 28 | +8 |
9 | Fethiyespor | 18 | 7 | 6 | 5 | 23 | 20 | 26 | +3 |
10 | Kırklarelispor | 18 | 5 | 5 | 8 | 20 | 19 | 23 | +1 |
11 | Isparta 32 Spor | 18 | 4 | 5 | 9 | 15 | 16 | 21 | -1 |
12 | İnegölspor | 18 | 4 | 6 | 8 | 16 | 19 | 20 | -3 |
13 | Kepezspor FAŞ | 18 | 5 | 9 | 4 | 20 | 26 | 19 | -6 |
14 | 1461 Trabzon FK | 18 | 4 | 10 | 4 | 20 | 26 | 16 | -6 |
15 | Sincan Belediye Ankaraspor | 18 | 3 | 9 | 6 | 13 | 26 | 15 | -13 |
16 | Karaköprü Belediyespor | 18 | 2 | 10 | 6 | 19 | 33 | 12 | -14 |
17 | Altay | 18 | 3 | 13 | 2 | 14 | 41 | 8 | -27 |
18 | Hes İlaç Afyonspor | 17 | 0 | 16 | 1 | 6 | 61 | 2 | -55 |
Takım | O | G | M | B | A | Y | P | AV | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1 | Bursaspor | 16 | 12 | 0 | 4 | 34 | 4 | 40 | +30 |
2 | Karşıyaka | 16 | 9 | 3 | 4 | 26 | 14 | 31 | +12 |
3 | Düzcespor | 16 | 8 | 3 | 5 | 23 | 13 | 29 | +10 |
4 | Belediye Kütahyaspor | 16 | 8 | 4 | 4 | 26 | 16 | 28 | +10 |
5 | Muş Spor Kulübü | 16 | 7 | 2 | 7 | 18 | 11 | 28 | +7 |
6 | Silifke Belediye Spor | 16 | 7 | 4 | 5 | 29 | 18 | 26 | +11 |
7 | Anadolu Üniversitesi | 16 | 6 | 5 | 5 | 18 | 13 | 23 | +5 |
8 | Kahramanmaraşspor | 16 | 6 | 6 | 4 | 17 | 18 | 22 | -1 |
9 | Bornova 1877 | 16 | 5 | 5 | 6 | 26 | 26 | 21 | 0 |
10 | Artvin Hopaspor | 16 | 4 | 6 | 6 | 10 | 19 | 18 | -9 |
11 | 23 Elazığ Futbol Kulübü | 16 | 4 | 7 | 5 | 10 | 16 | 17 | -6 |
12 | Tokat Bld Plevnespor | 16 | 3 | 6 | 7 | 10 | 16 | 16 | -6 |
13 | Kırşehir Futbol SK | 16 | 4 | 8 | 4 | 16 | 28 | 16 | -12 |
14 | Bulvarspor | 16 | 2 | 8 | 6 | 15 | 30 | 12 | -15 |
15 | Kuşadasıspor | 16 | 3 | 12 | 1 | 13 | 29 | 10 | -16 |
16 | Ergene Velimeşe | 16 | 2 | 11 | 3 | 6 | 26 | 9 | -20 |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
20/01/2025 | Trabzonspor | vs | Sivasspor |
24/01/2025 | Samsunspor | vs | Gaziantep FK |
25/01/2025 | Sivasspor | vs | Kayserispor |
25/01/2025 | Alanyaspor | vs | Başakşehir FK |
25/01/2025 | Galatasaray | vs | Konyaspor |
26/01/2025 | Çaykur Rizespor | vs | Adana Demirspor |
26/01/2025 | Antalyaspor | vs | Beşiktaş |
26/01/2025 | Bodrum FK | vs | Eyüpspor |
26/01/2025 | Fenerbahçe | vs | Göztepe |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
20/01/2025 | Gençlerbirliği | vs | Kocaelispor |
24/01/2025 | Ümraniyespor | vs | Şanlıurfaspor |
25/01/2025 | Boluspor | vs | Gençlerbirliği |
25/01/2025 | Yeni Malatyaspor | vs | Esenler Erokspor |
25/01/2025 | İstanbulspor | vs | Amed SK |
25/01/2025 | Adanaspor | vs | Iğdır FK |
26/01/2025 | Bandırmaspor | vs | Keçiörengücü |
26/01/2025 | MKE Ankaragücü | vs | Erzurumspor FK |
26/01/2025 | Fatih Karagümrük | vs | Çorum FK |
26/01/2025 | Kocaelispor | vs | Pendikspor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
25/01/2025 | Sarıyer | vs | İnegölspor |
26/01/2025 | Adana 01 Futbol Kulübü | vs | Isparta 32 Spor |
26/01/2025 | Altay | vs | Sincan Belediye Ankaraspor |
26/01/2025 | Altınordu | vs | Kepezspor FAŞ |
26/01/2025 | Batman Petrolspor | vs | GMG Kastamonuspor |
26/01/2025 | Fethiyespor | vs | Beykoz Anadolu |
26/01/2025 | İskenderunspor A.Ş. | vs | Afyonspor Kulübü |
26/01/2025 | Karaköprü Belediyespor | vs | 24Erzincanspor |
26/01/2025 | 1461 Trabzon FK | vs | Kırklarelispor |
Tarih | Ev Sahibi | Sonuç | Konuk Takım |
---|---|---|---|
25/01/2025 | Bornova 1877 | vs | 23 Elazığ Futbol Kulübü |
25/01/2025 | Karşıyaka | vs | Bulvarspor |
26/01/2025 | Anadolu Üniversitesi | vs | Kahramanmaraşspor |
26/01/2025 | Artvin Hopaspor | vs | Kuşadasıspor |
26/01/2025 | Düzcespor | vs | Kırşehir Futbol SK |
26/01/2025 | Ergene Velimeşe | vs | Belediye Kütahyaspor |
26/01/2025 | Muş Spor Kulübü | vs | Silifke Belediye Spor |
26/01/2025 | Tokat Bld Plevnespor | vs | Bursaspor |