www.ocianews.com/ bedava bahis bahis siteleri
Bugun...


Veli Tiryaki

facebook-paylas
Sri Lanka’da Ormanın Yuttuğu “Aslan Kalesi”: Sigiriya
Tarih: 03-01-2023 22:53:00 Güncelleme: 03-01-2023 22:53:00


MS 5. yüzyılda inşa edilen Sri Lanka’nın Sigiriya kalesi, 1800’lerde aslan tasvirli kaya sanatı ve göz alıcı fresklerine hayran kalan arkeologların dikkatini çekti. 

Orman, MS 5. yüzyılın sonlarında Sri Lanka’nın merkezinde Kral I. Kashyapa tarafından tepesine kale inşa edilen Sigiriya kayasının doğu yüzünü sarıyor. (C: Dylan Shaw/Unsplash)

Sri Lanka’nın merkezindeki ormanların üzerinde çarpıcı biçimde çıkıntı yapan bir kaya parçasının üzerine tünemiş olan Sigiriya, MS 5. yüzyılda sert bir kral tarafından ilk kez inşa edildiğinde olduğu gibi şimdi de heybetli bir manzaraya sahip. 1982’de UNESCO Dünya Mirası Alanı ilan edilen ve “aslan kayası” anlamına gelen Sigiriya’ya, anıtsal bir çift aslan pençesi arasından kaya yüzüne oyulmuş geçitler yoluyla erişiliyor.

Geçen zaman sonrasında orman tarafından yutulan kale, yalnızca yerel köylüler tarafından biliniyordu. Yabancılar, antik bölgeyi aramak için Budist metinlerinde korunan geçmişine dair bilgilerden faydalandılar. İngiliz tarihçiler, 19. yüzyılda şaşırtıcı yapılarını ve fresklerini yeniden keşfettiler.

Krallıktan Koloniye

Sigiriya, yerli Sinhalese Hanedanı olan Moriya’yı yöneten 5. yüzyıl kralı I. Kashyapa tarafından yaptırıldı. Görkemli kale, Kashyapa MS 495’te yenilene kadar Sinhalese Krallığının başkentiydi.

Kashyapa döneminden sonra, hanedanlar iniş ve çıkışlarla devam etti; servetleri, iç güç mücadeleleri ve Sinhalalar ile Hindistan’dan gelen dış işgalciler arasındaki çatışmalar doğrultusunda şekillendi.

Beşinci yüzyıldan kalma bir Sri Lanka destanı olan Mahavamsa, Hintli prens Vijaya’nın nasıl bir aslanın torunu olduğunu anlatır. Sri Lanka adasına giden Vijyana, prenses Kuveni ile evlenir. Birleşmelerinden Sinhala halkı doğar (sinhala, “aslanlar” anlamına geliyor). Sinhala geleneğinde aslan, kralların efsanevi atası ve kraliyet otoritesinin bir simgesi. Fotoğraf, Sigiriya’daki anıtsal Aslan Pençeli Kapı’dan geriye kalanları gösteriyor. (C: Dmitry Chulov / Shutterstock)

Polonnaruwa gibi çeşitli şehirler Sigiriya’dan sonra başkent statüsünü elinde tuttu. Ancak 12. yüzyılda, Sri Lanka’nın genel kontrolü giderek zayıfladı. Singala gücü, Rajarata bölgesini terk ederek adanın güneybatısına çekildi ve Sigiriya da dahil olmak üzere eski idari merkezler kullanılmaz hale gelmeye başladı.

Sri Lanka’nın Hint Okyanusu’ndaki konumu, onu bölgedeki kontrol gücünü genişletmek isteyen Avrupalılara karşı savunmasız hale getirmişti. 1500’lerin ortalarına gelindiğinde Portekizliler, Sri Lanka’nın yönetici seçkinleri arasındaki hanedan gerilimlerini istismar ederek adanın çoğunu kontrol altına almıştı. 

Bir asır sonra Hollandalılar, yeni sömürgeciler olarak Portekizlilerin yerini aldı, ta ki 1700’lerin sonlarında İngilizler de onların yerini alana kadar. 1815’te adadaki son bağımsız yerli devlet olan Kandy Krallığı, Britanya İmparatorluğu’nun bir parçası haline geldi. 

Bilgi Güçtür

İngiliz emperyal yönetimi, memur George Turnour’u adaya getirdi. Bir aristokrat, bilgin ve tutkulu bir tarihçi olan Turnour, bir beşinci yüzyıl tarihçesi olan Mahavamsa’yı Sri Lanka’nın Pali dilinden İngilizceye çevirmek için bir Budist keşişle çalıştı. Bu tarihçe ve diğer metinlere dayanarak iki antik başkent belirledi: Anuradhapura ve Polonnaruwa.

Sigiriya, işlev ve tasarımı birleştiriyor. Tatlı su ihtiyacı ve güzellik arzusu, Kashyapa’nın kraliyet bahçelerinin ayrıntılı simetrik tasarımında bir araya getirilmiş. Göletlerin en büyüğü batı kordonunda yer alıyor. Ayrıntılı bir teras sistemi, kayanın eteğinde küçük bahçeler de barındırıyor. (C: Dea/Age Fotostock)

Turnour ayrıca, Kral Kashyapa’nın hikayesini anlatan başka bir Sri Lanka tarihçesi Culavamsa’yı da inceledi. MS 5. yüzyılın sonlarında, bu Sinhala prensi babası Kral Dhatusena’yı öldürmüş, Hindistan’a kaçan erkek kardeşini alaşağı ederek tahtı ele geçirmişti. Misillemeden korkarak Sigiriya kalesini inşa ettirdi ancak tüm bu çaba boşunaydı: Kardeşi geri dönerek Kashyapa’yı yenmiş ve Sigiriya kısa süren başkent statüsünü kaybetmişti. 

“Seylan’da Onbir Yıl” adlı anı kitabında şöyle anlatıyor: “Sirigi kayası, … civardaki ovanın kıt tarlalarına ve uçsuz bucaksız uzanan ormana kaşlarını çatarak meydan okuyor”. Yaklaştıkça, kayaya oyulmuş platformlar ve taraçalar görmüştü. Ekibinden iki kişi, bir şekilde yukarı çıkmayı başarmıştı, ancak yerinden çıkardıkları kayalar, aşağıdaki büyük bir derinlikte yer alan ağaçların dallarına çarparak düşmüştü. 

Budist metinlerinde bahsedilen Sigiriya’yı bulup bulmadığından emin olamayan Forbes, keşif gezisini yarıda kesti. Birkaç yıl sonra alanı tekrar ziyaret ederek, kayanın eteğinde bahçeleri çevreleyen hendeği takip etti ama uçurumun dik yüzeyine tırmanmaya çalışmadı. Bu etimolojiyi destekleyecek hiçbir şey görmediği için Sigiriya adının aslanlarla ilgili olduğundan şüpheliydi.

Muhteşem Freskler

1851 yılına gelindiğinde İngiliz dağcılar sonunda zirveye ulaşmayı başardılar, ancak bölgeyi inceleme görevi Seylan Arkeoloji Müdürü Harry CP Bell’e düştü. 19. yüzyılın sonlarında gerçekleştirdiği bu araştırma, o zamandan itibaren yapılan tüm çalışmaların temelini oluşturdu.

Bell, Kashyapa’nın fantastik şehrinin düzenini titizlikle tespit etmenin yanı sıra, Forbes’un en başta göremediği girişte yer alan aslan pençelerinin muhteşem oymalarını da detaylandırdı.

Bell’in araştırması, kayanın eteğindeki ayrıntılı su bahçelerine ek olarak, kaya yüzündeki galerilere de dikkat çekti. Bu galeriler, Sri Lanka’nın sanatsal mirasının en değerli nesnelerinden biri haline gelen zarif duvar resimleriyle dekore edilmişti. Günümüze ulaşan toplam 21 fresk, apsaraları – yani Hindu ve Budist mitolojisinde bulutlarda ve suda yaşadığına inanılan ve genellikle dans ederken betimlenen dişi perileri – tasvir ediyor olabilir. 

Tarihçiler, uçurum duvarının yukarısında temsil edilen kadınların kimliği konusunda farklı görüşlere sahipler. Katı ve şehvetli biçimleri, bazı yazarların bunların Kashyapa’nın hareminden kadın tasvirleri olduğuna inanmasına neden oldu. Başka bir teori, bunların Hint mitolojisinde cennette yaşayan apsaraların tasvirleri olduğunu öne sürüyor. (C: Jose Raga/Age Fotostock)

Yakınlarda, yine kaya yüzeyinin duvarlarında, bölgeyi 8. ila 13. yüzyıllarda ziyaret eden keşişler ve hacılar tarafından çizilmiş 1.000’den fazla duvar yazısı bulunuyor. Geçmişten gelen bu mesajlar, bugün ziyaretçiler tarafından okunduğunda heyecan verici olabilir. Mesajlardan birinde şöyle yazıyor: “[Sri Lanka] adasında yer alan ihtişamlı Sigiriya’da, buraya gelen tüm insanların zihnini büyüleyen kayayı mutlu bir ruh hali içinde gördük.”


National Geographic. 3 Eylül 2019.

 





YAZARIN DİĞER YAZILARI

YAZARLAR
ÇOK OKUNAN HABERLER
  • BUGÜN
  • BU HAFTA
  • BU AY
HABER ARŞİVİ
HAVA DURUMU
PUAN DURUMU
Takım O G M B A Y P AV
1 Galatasaray 36 30 1 5 91 31 95 +60
2 Fenerbahçe 36 26 4 6 90 39 84 +51
3 Samsunspor 36 19 10 7 55 41 64 +14
4 Beşiktaş 36 17 8 11 59 36 62 +23
5 Başakşehir FK 36 16 14 6 60 56 54 +4
6 Eyüpspor 36 15 13 8 52 47 53 +5
7 Trabzonspor 36 13 11 12 58 45 51 +13
8 Göztepe 36 13 12 11 59 50 50 +9
9 Çaykur Rizespor 36 15 17 4 52 58 49 -6
10 Kasımpaşa 36 11 11 14 62 63 47 -1
11 Konyaspor 36 13 16 7 45 50 46 -5
12 Alanyaspor 36 12 15 9 43 50 45 -7
13 Kayserispor 36 11 13 12 45 57 45 -12
14 Gaziantep FK 36 12 15 9 45 50 45 -5
15 Antalyaspor 36 12 16 8 37 62 44 -25
16 Bodrum FK 36 9 17 10 26 43 37 -17
17 Sivasspor 36 9 19 8 44 60 35 -16
18 Hatayspor 36 6 22 8 47 74 26 -27
19 Adana Demirspor 36 3 28 5 34 92 2 -58
Takım O G M B A Y P AV
1 Kocaelispor 38 21 8 9 68 41 72 +27
2 Gençlerbirliği 38 19 8 11 57 34 68 +23
3 Fatih Karagümrük 38 19 10 9 55 36 66 +19
4 İstanbulspor 38 20 14 4 67 38 64 +29
5 Bandırmaspor 38 17 8 13 52 45 64 +7
6 Erzurumspor FK 38 19 12 7 53 31 64 +22
7 Boluspor 38 17 11 10 66 40 61 +26
8 Iğdır FK 38 16 12 10 57 33 58 +24
9 Amed SK 38 14 9 15 43 35 57 +8
10 Çorum FK 38 14 12 12 49 45 54 +4
11 Ümraniyespor 38 14 13 11 48 42 53 +6
12 Esenler Erokspor 38 13 12 13 53 50 52 +3
13 Sakaryaspor 38 13 13 12 48 54 51 -6
14 Keçiörengücü 38 14 15 9 60 53 51 +7
15 Manisa FK 38 14 18 6 50 52 48 -2
16 Pendikspor 38 13 16 9 45 51 48 -6
17 MKE Ankaragücü 38 14 18 6 49 48 48 +1
18 Şanlıurfaspor 38 11 20 7 45 55 40 -10
19 Adanaspor 38 7 22 9 32 75 30 -43
20 Yeni Malatyaspor 38 0 38 0 14 153 21 -139
Takım O G M B A Y P AV
1 Sarıyer 34 25 2 7 80 22 82 +58
2 Batman Petrolspor 34 26 6 2 64 24 80 +40
3 GMG Kastamonuspor 34 19 3 12 57 29 69 +28
4 Adana 01 Futbol Kulübü 34 19 7 8 62 30 65 +32
5 Altınordu 34 16 7 11 57 35 59 +22
6 Beykoz Anadolu 34 15 11 8 47 46 53 +1
7 İskenderunspor A.Ş. 34 13 10 11 49 38 50 +11
8 1461 Trabzon FK 34 13 13 8 44 37 47 +7
9 Fethiyespor 34 11 13 10 32 40 43 -8
10 24Erzincanspor 34 10 13 11 45 52 41 -7
11 Kırklarelispor 34 10 14 10 42 44 40 -2
12 Sincan Belediye Ankaraspor 34 10 15 9 44 40 39 +4
13 İnegölspor 34 10 13 11 42 51 38 -9
14 Kepezspor FAŞ 34 9 16 9 37 46 36 -9
15 Isparta 32 Spor 34 7 15 12 33 51 33 -18
16 Karaköprü Belediyespor 34 7 19 8 39 52 29 -13
17 Altay 34 10 20 4 33 64 25 -31
18 Hes İlaç Afyonspor 34 0 33 1 6 112 5 -106
Takım O G M B A Y P AV
1 Bursaspor 30 21 2 7 64 17 70 +47
2 Karşıyaka 30 18 6 6 56 28 60 +28
3 Muş Spor Kulübü 30 16 4 10 48 24 58 +24
4 Belediye Kütahyaspor 30 17 6 7 57 37 58 +20
5 Düzcespor 30 16 6 8 40 27 56 +13
6 Silifke Belediye Spor 30 14 9 7 51 36 49 +15
7 Anadolu Üniversitesi 30 13 9 8 39 32 47 +7
8 Artvin Hopaspor 30 10 11 9 26 30 39 -4
9 Tokat Bld Plevnespor 30 7 13 10 27 32 31 -5
10 Kahramanmaraşspor 30 8 16 6 28 39 30 -11
11 Bulvarspor 30 7 14 9 35 58 30 -23
12 Kırşehir Futbol SK 30 7 15 8 26 48 29 -22
13 Bornova 1877 30 6 14 10 36 53 28 -17
14 23 Elazığ Futbol Kulübü 30 5 14 11 18 31 26 -13
15 Kuşadasıspor 30 7 20 3 25 51 24 -26
16 Ergene Velimeşe 30 6 19 5 17 50 23 -33
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 01/06/2025 Samsunspor 2 - 1 Kayserispor
 01/06/2025 Bodrum FK 0 - 4 Beşiktaş
 31/05/2025 Adana Demirspor 2 - 2 Gaziantep FK
 31/05/2025 Alanyaspor 2 - 0 Sivasspor
 31/05/2025 Fenerbahçe 2 - 1 Konyaspor
 31/05/2025 Çaykur Rizespor 5 - 2 Hatayspor
 30/05/2025 Galatasaray 2 - 0 Başakşehir FK
 30/05/2025 Antalyaspor 0 - 2 Trabzonspor
 30/05/2025 Kasımpaşa 1 - 2 Göztepe
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 11/05/2025 Kocaelispor 4 - 1 Keçiörengücü
 10/05/2025 Ümraniyespor 0 - 1 Manisa FK
 10/05/2025 İstanbulspor 3 - 0 Çorum FK
 10/05/2025 Şanlıurfaspor 0 - 1 Erzurumspor FK
 10/05/2025 Fatih Karagümrük 2 - 1 Iğdır FK
 10/05/2025 Yeni Malatyaspor 0 - 5 Gençlerbirliği
 10/05/2025 Sakaryaspor 2 - 0 Esenler Erokspor
 10/05/2025 Adanaspor 0 - 7 Boluspor
 10/05/2025 MKE Ankaragücü 2 - 0 Amed SK
 10/05/2025 Bandırmaspor 2 - 1 Pendikspor
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 03/05/2025 Batman Petrolspor 2 - 0 24Erzincanspor
 03/05/2025 İskenderunspor A.Ş. 0 - 1 Sarıyer
 03/05/2025 Karaköprü Belediyespor 5 - 1 Isparta 32 Spor
 03/05/2025 Beykoz Anadolu 1 - 2 GMG Kastamonuspor
 03/05/2025 Adana 01 Futbol Kulübü 4 - 2 İnegölspor
 03/05/2025 Fethiyespor 0 - 4 Sincan Belediye Ankaraspor
 03/05/2025 Altınordu 3 - 0 Afyonspor Kulübü
 03/05/2025 Altay 3 - 0 Kırklarelispor
 02/05/2025 1461 Trabzon FK 0 - 0 Kepezspor FAŞ
Tarih Ev Sahibi Sonuç Konuk Takım
 26/04/2025 Artvin Hopaspor 7 - 2 Bulvarspor
 26/04/2025 Muş Spor Kulübü 3 - 0 Anadolu Üniversitesi
 26/04/2025 23 Elazığ Futbol Kulübü 1 - 1 Kuşadasıspor
 26/04/2025 Bornova 1877 1 - 0 Kırşehir Futbol SK
 26/04/2025 Karşıyaka 2 - 0 Bursaspor
 26/04/2025 Tokat Bld Plevnespor 3 - 1 Silifke Belediye Spor
 26/04/2025 Düzcespor 2 - 2 Belediye Kütahyaspor
 26/04/2025 Ergene Velimeşe 2 - 1 Kahramanmaraşspor
resmi ilanlar

Web sitemize nasıl ulaştınız?


NAMAZ VAKİTLERİ
GÜNLÜK BURÇ
nöbetçi eczaneler
HABER ARA
Bizi Takip Edin :
Facebook Twitter Google Youtube RSS
YUKARI