Avrupa Parlamentosu seçimleri tamamlanıyor: Aşırı sağ partiler yükselişte

Avrupa Birliği'nin 27 üyesindeki 450 milyon kişinin, Avrupa Parlamentosu'nun 720 üyesini belirleyeceği seçim süreci, pazar günü Fransa, Almanya, İtalya ve henüz oy kullanmayan ülkelerde sandık başına gidilmesiyle sona eriyor. Perşembe günü başlayan seçim maratonunda Hollanda, İrlanda, Letonya, Malta Slovakya ve Çek Cumhuriyeti oy kullanma sürecini tamamladı.

Bazı Avrupa ülkelerinde yükselişte bulunan aşırı sağ ve milliyetçi akım ile güvenirliliğini kaybetmeye yüz tuttuğu gözlenen liberal ve sol eğilimli partilerin ne durumda bulundukları bu gece ortaya çıkacak.

AB ülkeleri arasında bugün sandık başına giden ülkelerin arasında Yunanistan da var.

Ülke çapında sandık başına giden 9.8 milyon Yunanistanlı seçmen, Yunan siyasi partilerinin gücünü de tespit etmiş olacak.

Yunan siyasi partileri bu AP seçimlerinde 21 parlamenter çıkaracak. Bu nedenle her bir parti, AP parlamentosu için 42‘şer aday gösteriyor.

Siyasetle ilgisi olmayan bazı ünlü isimlerin de yer aldığı adayların arasında Atina ile arası açılan Arnavutluk’un Yunan azınlığı üyelerinden Fredy Begleris var. 

Arnavutluk’taki Yunan azınlığın Belediye Başkanlığına seçilen Begleris’ in “yolsuzluk” yaptığı gerekçesiyle Arnavutluk’ta mahkum olmasına ve hala cezaevinde bulunmasına rağmen Miçotakis hükümetinin Begleris’i YDP’nın AP adayları arasına alması Atina-Tiran ilişkilerini daha da gerginleştirdi.   

Anketler ne gösteriyor?

Son yapılan bütün nabız yoklamalarında görüldü ki, Başbakan Kiryakos Miçotakis liderliğindeki muhafazakar Yeni Demokrasi Partisi (YDP) bu seçimleri de önde bitirecek.

Bu seçimlerde hangi partinin birinci geleceği değil; hangi muhalefet partisinin ikinci sırada yer alacağı merak konusu. 

Miçotakis’in YDP’ si geçen yılın Mayıs-Haziran aylarında yapılan genel seçimlerde yüzde 41 oranında aldığı oylarla iktidardaki yerini korumuştu.

Aradan geçen bir yıl içinde Yunanistan’daki hayat pahalılığının yarattığı geçim sıkıntısı, kira fiyatlarının bir türlü düşmemesi, maaşların fiyat artışlarına yetişememesi gibi ana etkenlerin yanı sıra, geçen yıl 57 kişinin ölümüne yol açan tren kazasındaki sorumlulukların bir türlü sonuçlanamaması (anketlere göre) YDP hükümetine 10 puan kadar oy kaybına uğrattı.  

Başbakan Miçotakis, bu gerçekleri de göz önünde bulundurarak; YDP’nin bu seçimlerde yüzde 33 oranında oy almasını hedefliyor.

Buna rağmen YDP’nin bu seçimleri de yüzde 26.3 ila yüzde 28 arasında alacağı oylarla birinci geleceğini gösteren nabız yoklamaları, YDP hükümetini eleştiren muhalefet partilerinden hangisinin ana muhalefet partisi olacağını öngörmekte zorlanıyor.

Düne kadar ana muhalefet partisi konumundaki radikal sol SYRİZA partisi 2023 seçimlerini yüzde 17 oranında aldığı oylarla YDP karşısında hezimete uğramıştı.

SYRİZA’nın lideri Aleksis Çipras’ın bu yenilgiden sonra istifa ettiği parti liderliğini, seçmen tabanında yapılan seçimlerle “out sider” olarak  görülen ABD eğitimli işadamı Stefanos Kasselakis kazanmıştı. 

Kasselakis’in liderliği üstlenmesiyle partinin önemli isimleri, partiden istifa ederek “Yeni Sol” adı altında yeni bir parti kurmuştu.

SYRİZA’nın bu seçimlerde yüzde 14 ila 15 oranında oy toplayacağını öngören nabız yoklamaları, 3.parti konumundaki sosyalist PASOK’un ikinciliği zorladığını gösteriyor.

PASOK’un yüzde 12 ila 13 oranında dalgalandığını gösteren anketlere yapılan yorumlarda artı iki veya eksi iki yanılgı payı göz önünde bulundurulursa  PASOK’un ikinci parti gelmesinin sürpriz olmayacağına dikkat çekiliyor.

Ancak Yunanistan’daki AP seçimleri Yunan siyasi partilerinin asıl gücünü gösterecek.

Şöyle ki, aşırı milliyetçi söylemleriyle tırmanışa geçen “Helen Çözümü” adı altındaki ELLYSİ partisi, nabız yoklamalarına göre yüzde 4’lerden yüzde 7.5’lara ulaşmış; keza yüzde 6 ila 7’lerde seyreden  geleneksel Yunan Komünist Partisi KKE’nin önüne geçmiş bulunuyor. 

Aynı nabız yoklamalarında Hristiyan Demokratların NİKİ partisi ile SYRİZA’dan kopan “Yeni Sol”  ve SYRİZA’nın eski as elemanlarından Yannis Varoufakis’in MERA25 partisinin yüzde 3 barajını zorladıkları gözleniyor.