Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına bağlı Kentsel Dönüşüm Başkanlığı, Bakanlık makamına gönderdiği 14 Kasım tarihli kararla, 6 Şubat depremlerinden en çok etkilenen kent olan Hatay’ın Antakya ve Defne ilçelerinde 207 hektarlık bölgeyi içeren sekiz mahallenin rezerv yapı alanı ilan ettiğini duyurdu. Hatay Barosuna göre kararla 50 bin kişi mülksüzleşme riskiyle karşı karşıya gelecek.

Karar, 9 Kasım’da Resmî Gazete’de yayımlananan ve kentsel dönüşüme yönelik düzenlemeler içeren 6306 Sayılı “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”a dayandırıldı.

Hatay Barosu Başkanı Hüseyin Cihat Açıkalın, Antakya ve Defne’nin büyük kısmının rezerv alanı ilan edilmesinden önce “rezerv alanı” kavramının hali hazırda Afet Yasası’nda var olduğunu belirtti. 9 Kasım’da Resmi Gazete’ye de yansıyan kararla bu yasaya bir değişiklik eklendiğini açıkladı.

Değişiklikten önce eski uygulamada bir yerin rezerv alanı olabilmesi için üzerinde yapı olmaması ve meskun mahal dışında yer alması şarttı. Yeni düzenlemeyle rezerv yapı alanı tanımındaki yeni yerleşim alanı ifadesi yasadan çıkarılarak, meskun mahal şartı kaldırıldı. Böylece gerekli görülen tüm alanlar rezerv yapı alanı ilan edilebilecek. Rezerv yapı alanı ilan edilen yerler dönüşüm için boşaltılıp yerine yeni yapılar inşa edilecek.

Açıkalın, Resmi Gazete’de de yayımlanan bu yasa değişikliğinin sadece Hatay için değil, afet ülkesi olan Türkiye’nin büyük bir bölümünü kapsadığının altını çizdi ve ekledi: “Türkiye’nin herhangi bir köşesinde afet riski gerekçe gösterilerek meskun mahal içerisinde bir bölge rezerv alanı ilan edilip, insanların taşınmazlarına el konulabilir.” Bu durumun anayasaya aykırı olduğunu açıklayan Açıkalın, bu yasayla beraber kişilerin anayasayla güvence altına aldığı mülkiyet haklarına bir sınırlama getirildiğini vurguladı.

“Hatay’da şu an imar planı yok, hangi plana göre düzenleme yapılacak belli değil”

Antakya ve Defne ilçelerinde rezerv olarak planlanan 270 hektar alana neler yapılacağı belirsizliğini koruyor. Hazine’ye devredilen bu bölgede “yeni bir kent“in nasıl ve hangi imar planına göre inşa edileceği, özellikle de Antakya’nın demografik yapısına uyup uymayacağı Hataylılar için endişe ve merak konusu.

Bu endişeye dair Açıkalın şöyle konuşuyor: “İmar uygulamasının yeniden yapılması gerekmez mi? Hatay’da hangi imara göre arsaların kullanım şekli, sosyal olanaklar, yeşil alanlar belirlenecek? Bütün kentin imarını gösteren bir imar planı var mı? Yok, o zaman neye göre rezerv alanı ilan edildi? Bunun ne bilimsel ne de hukuki karşılığı var. Hak sahiplerinin nereye taşıyacakları da belirsiz, olaya bu yönden de bakmak lazım.”

Hataylılar tapularının Hazine’ye devredildiğini telefonlarına gelen mesaj ile öğreniyor

Hataylılar evlerinin, iş yerlerinin Tapu Müdürlüğü’nden gelen mesajla rezerv alanına dahil olduklarını öğreniyor. Mesajda, “Adınıza kayıtlı taşınmaz üzerinde Samandağ Tapu Müdürlüğü’nde 12*** sıra no ile 6306 sayılı Kanunun 6/A maddesi uyarınca hazineye devir işlemleri yapılmaktadır” deniliyor.

Açıkalın, bu konunun da çok büyük bir problem olduğunu söylüyor: “Hatay Barosu olarak depremin dokuzuncu gününden bugüne hem belediyeye hem de valiliğe çağrıda bulunduk. Çağrımızda, Hatay’ın demografik yapısını korumak, kent yaşamının aynı şekilde yeniden inşa etmek için kurumların ve insanların sağlıklı bir şekilde bilgilendirilmesini istedik ve ‘bilgilendirme masası’ kurmak istediğimizi belirttik. Valilik ya da belediyeden bu konu hakkında bir geri dönüş alamadık.”

“Hazine, vatandaşın kendi malından daha fazla hak elde edecek”

Hatay Barosu Çevre ve Kent Hukuku Komisyon Başkanı Avukat Ecevit Alkan da rezerv alanı olan bölgede bakanlığın tam yetkiye sahip olduğunu, ilgili kişilerin Hataylıların tapularına el koyma yetkilerinin olduğunu belirtiyor.

Alkan, mal sahiplerinin adına olan bütün taşınmazların hazineye tescil edileceğini belirtiyor ve bu durumu bir örnekle açıklıyor: “Depremden önce malınızın değeri 100 TL ise devletin yaptığı konutların değeri 250 TL olduğunda, eğer mal sahibinin 150 TL parası varsa ilgili kurum ‘borcunu ödersen buradan yer alabilirsin’ der, eğer kişinin ödeme gücü yoksa ‘100 TL’ni de al ve başının çaresine bak’ diyecek.”

Medyascope