'Gece Yarısı Çekici Operasyonu'nun üç hedefinden alınan saldırı sonrası uydu görüntüleri, İran'ın nükleer tesislerinde meydana gelen hasara ilk kez ışık tutuyor.

Başkan Donald Trump, ABD'nin pazar günü gece boyunca gerçekleştirdiği saldırıların İran'ın Fordo, Natanz ve İsfahan'daki üç önemli nükleer tesisini "tamamen yok ettiğini" açıkladı.

Ancak ABD'nin askeri komutanlarına başkanlık eden Dan Caine, pazar günü kesin sonuçlara varmaktan kaçındı ve hasarın boyutunu tam olarak değerlendirmenin "biraz zaman alacağını" söyledi.

Tahran'daki yetkililer hava saldırılarının ülkenin nükleer tesisleri üzerindeki etkisini küçümsedi.

'Gece Yarısı Çekici Operasyonu' olarak adlandırılan saldırıda, her biri 13 bin kilogram ağırlığında 14 sığınak bombası taşıyan yedi B-2 hayalet bombardıman uçağı da dahil olmak üzere 125 ABD askeri uçağı yer aldı. Hava bombardımanlarına paralel olarak bir ABD denizaltısı da 30 kadar seyir füzesi fırlattı.

Yeni uydu görüntüleri saldırıların ardından yaşananlara ilk kez ışık tutuyor.

Bu görüntüler tesislerde ciddi hasar meydana geldiğini gösteriyor ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Başkanı Rafael Grossi'nin son açıklamalarını destekliyor.

Uzmanlar, maddi hasara ilişkin çok sayıda kanıt bulunmasına rağmen İran'ın nükleer programındaki gerilemenin henüz görülmediğini söylüyor.

Fordo'nun zenginleştirme alanlarında önemli hasar belirtileri

Fordo, İran'ın Kum şehrinin 30 kilometre kuzeyindeki bir dağın derinliklerine gömülü gizli zenginleştirme tesisi.

Sadece ABD'nin sığınak delici bombalarının - özellikle de 13 bin kilogramlık GBU-59 Massive Ordnance Penetrators (MOPs) - dağın içine nüfuz edebileceği ve Fordo'nun zenginleştirme alanlarına zarar verebileceği düşünülüyordu.

GBU-59 patlamadan önce tahmini olarak 18 metre beton veya 61 metre toprak delebilirken, Fordo'nun zenginleştirme alanlarının yerin 90 metre kadar derinine gömülü olduğuna inanılıyor.

ABD'li bir uzay teknolojisi şirketi olan Maxar Technologies tarafından sağlanan saldırı sonrası uydu görüntüleri, Fordo sahasında, ABD merkezli kâr amacı gütmeyen Bilim ve Uluslararası Güvenlik Enstitüsü uzmanlarının GBU-57 sığınak delici bombalardan kaynaklanan penetrasyon delikleri olduğuna inandıkları altı krater gösteriyor.

Uzmanlar deliklerin "yeraltı kompleksinin havalandırma bacasının yakınında olduğunu ve MOP'ların (sığınak imha bombaları) derin gömülü alanlara daha kolay ulaşmasını sağladığını" söylüyorlar.

Bazen kademeli alanlar olarak da adlandırılan bu alanlar bir dizi uranyum zenginleştirici santrifüj içeriyor. UAEA'ya göre İran'ın Fordo'da silah seviyesine yakın yüzde 60 oranında zenginleştirilmiş 400 kilogram kadar uranyum depoladığına inanılıyor.

Bilim ve Uluslararası Güvenlik Enstitüsü uzmanları ayrıca, İranlıların saldırıya hazırlık amacıyla alanlara giden tünellerin toprakla doldurulduğunu belirtiyor.

"Zenginleştirme alanlarının saldırıda ciddi hasar görmüş hatta yok edilmiş olması kuvvetle muhtemel. Patlamalardan geriye kalan enkaz dağın yamacında görülebilir," diyor.

Londra merkezli Açık Kaynak Merkezi'ndeki (OSC) analistler Fordo'dan gelen görüntülerin bazı "çarpma noktalarının" "doğrudan ana kaskad salonunun üzerinde" olduğunu gösterdiğini söylüyor.

UAEA'dan Grossi pazartesi günü yaptığı açıklamada, "Kullanılan patlayıcı yükü ve santrifüjlerin titreşime aşırı duyarlı yapısı göz önüne alındığında, çok önemli bir hasar meydana gelmiş olması bekleniyor," dedi.

BM nükleer gözlemcisi henüz hedef alınan nükleer tesislerde inceleme yapamadı ve "hiç kimsenin" şu anda hasarın boyutunu tam olarak değerlendiremediğine işaret etti.

Ajans şimdi tesislere tam erişim talep ediyor. Bu ayın başlarında İran'ı daha önce yaptığı denetimlerde "tam iş birliği" yapmamakla suçlamıştı.

Görsel kanıtlar önemli ölçüde tahribata işaret ederken, İranlıların saldırıdan hemen önce Fordo zenginleştirme alanlarından yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyum stoklarını çıkarıp çıkarmadıkları konusunda şüpheler var.

Uydu görüntüleri, saldırıdan 48 saatten kısa bir süre önce Fordo'daki tünel girişlerine giden yol boyunca 16 kadar kamyonun konuşlandırıldığını gösteriyor ki bu da uranyumu açıklanmayan bir yere taşımak için son dakikada yapılan bir mücadeleye işaret ediyor.

https://tr.euronews.com/