Baalbek Antik Kenti; Lübnan’ın doğusunda Beka vadisinde yer almaktadır.  Kent, uzmanlar tarafından dünyanın en görkemli tapınak şehri olarak kabul edilmektedir. Çok sayıda medeniyete ev sahipliği yapan kent, 5 bin yıllık geçmişi ile birçok gizemleri barındırmaktadır. Dünyanın en büyük, en eski ve en gizemli tapınak şehri olarak nitelendirilmektedir. Şehir önce Fenikeliler, sonra Yunanlılar, daha sonra da Romalılar tarafından kutsal mekân olarak kabul edilmiş ve önemli eserler inşa edilmiştir.

Antik çağın Roma’dan sonraki en önemli dini merkezlerinden biri olan kent, doğudan batıya giden ticaret yolu üzerinde yer almaktadır. Lübnan’ın başkenti Beyrut’un 86 kilometre doğusunda bulunan kent, savaşlar sebebiyle çok kez el değiştirmiştir. Bizanslılar, Selçuklular, Eyyubiler, Haçlılar, Moğollar, Memlukler ve Osmanlıların hâkimiyetine giren kente, her medeniyet bir şeyler eklemiştir. Antik kent, 1984 yılında UNESCO tarafından koruma altına alınmıştır.

Baalbek Antik Kentin Tarihi

Antik kentin MÖ 7 bin ile 12 bin yılları arasında kurulduğu düşünülmektedir. Fenikeliler en güçlü tanrıları olan ‘’Baal’’ adına, şehre ‘’Baalbek’’ ismini vermişlerdir. Yunanlılar ise ‘’Heliopolis’’ yani ”güneş şehir” ismini vermiştir. Genel olarak Baalbek adıyla anılan şehir, farklı tanrılara adanmış tapınakları ile birçok dinin merkezi olarak kullanılmıştır. 1500’lü yıllarda Osmanlı hâkimiyetine giren şehir ile ilgili kayıtlara göre, en büyük tapınağı olan Jüpiter tapınağı başta olmak üzere birçok eser yıkılmıştır.

1900’lü yıllarda Osmanlı idaresinde, Almanlar tarafından yapılan araştırmalarda, şehrin toprak altındaki büyük bölümü yeniden ortaya çıkarılmıştır. Birinci Dünya savaşından sonra Fransızlar tarafından bölgede yapılan kazı çalışmaları devam etmiştir. 2006 yılında yaşanan İsrail – Lübnan savaşında şehir bombalanmış ve birçok eser zarar görmüştür. Antik kentte, farklı dönemlerde farklı dinler için yapılmış irili ufaklı çok sayıda tapınak yer almaktadır. Bu topraklardan en çok bilineni Jüpiter, Baküs ve Venüs’tür.

Baalbek Antik Kentinin Açıklanamayan Gizemleri

Antik kentte bulunan Jüpiter Tapınağı, gizemli antik yapılardan biridir. Tapınağın sütunlarının tabanına, yatay olarak yerleştirilen 800 ton ağırlığında devasa kayalar yer almaktadır. Etrafında bulunan kayalar ise 350 tonun üzerindedir. Tapınağın yakınlarında bulunan taş ocağında ise kullanılmamış olan 1000 ton ağırlığında başka bir kaya bulunmaktadır. Kentte bulunan Hajjar al-Hibla (Hamile Kadın) kayası elle oyulmuştur.

Roma döneminden binlerce yıl önce inşa edilen bu şehirde bulunan, tonlarca ağırlıktaki kayaların nasıl kullanıldığı açıklanamayan konular arasındadır. Bu kayalar, insanlık tarihinde kesilip işlenmiş en büyük kayalardır. Böylesine devasa taşların işlenmesi ve taşınmasının antik çağda nasıl mümkün olduğunu, günümüz bilimi açıklamakta yetersiz kalmaktadır. Şehirdeki devasa kayaların taşınmasına yönelik bazı teoriler ortaya atılmaktadır. Bunlardan biri dünya dışı varlıkların dünyaya getirdiği düşünülen teknolojidir. Fakat teoriyi destekleyecek herhangi bir veri yoktur.

Jüpiter tapınağının temelinde, her biri yüzlerce ton ağırlığa ulaşan 27 kaya bulunmaktadır. Aynı zamanda 2014 yılında Alman Arkeoloji Enstitüsü, dünyanın elle oyulmuş en büyük kaya parçasını bulmuştur. Kaya 19,6 metre uzunluğunda, 6 metre genişliğinde, 5,5 metre yüksekliğinde, 1,650 ton ağırlığındadır. Devasa kayanın neden tamamlanmadığı ve olduğu yerde bırakıldığı ise bilinmemektedir. Tapınakların nasıl inşa edildiği tam olarak bilinmemekte fakat Sümerler ile bağlantısı olduğu düşünülmektedir. Şehrin tam merkezinde yer alan Jüpiter tapınağının 22 metre yüksekliğinde 84 devasa sütunundan günümüze sadece altısı ulaşmıştır. Dünyanın en uzun sütunları olarak kabul edilen bu devasa kayaların Mısır’dan getirildiği tespit edilmiştir.

Antik dönemden günümüze kadar sağlam kalan Baküs tapınağı ise, Roma tapınağı olarak bilinmektedir. Modern mimarlar için ilham kaynağı olmaya devam eden tapınak, 18 metre uzunluğundadır. Antik çağın devasa yapısı olarak bilinen tapınağın 46 sütunu bulunmaktadır. Romalılardan önce yapılan tapınakların ve eserlerin ise neredeyse tamamı yıkılmıştır. Aynı zamanda antik kentin altında bir kısmı müze olarak kullanılan labirentler yer almaktadır.

Araştırmacılara göre antik kent önemini yitirdikten sonra, kentte bulunan onlarca büyük taş blok ve devasa sütunlar, dünyanın birçok farklı bölgelerine götürülmüştür. İstanbul’da yer alan Ayasofya Camisi’nin temelinde, Baalbekten getirilen taş blok ve sütunların kullanıldığı bilinmektedir.